Univerziteti širom svijeta prekidaju veze s izraelskim akademskim institucijama zbog rata u Gazi
IslamBosna.ba – Sve veći broj univerziteta, akademskih institucija i naučnih udruženja širom svijeta odlučuje se na prekid saradnje s izraelskim akademskim institucijama, uz optužbe da su one saučesnici u zločinima izraelske vlade protiv Palestinaca, prenosi britanski Guardian.
Prema podacima Ministarstva zdravstva u Gazi, od početka rata ubijeno je više od 63.000 ljudi, većinom civila, a stvarni broj stradalih mogao bi biti znatno veći. Eksperti UN-a potvrdili su da je veliki dio Gaze, sveden na ruševine, ušao u fazu “namjerno izazvane” gladi.
Globalni bojkot
Akademske institucije od Evrope do Južne Amerike prekidaju veze s izraelskim. Federalni univerzitet Ceará u Brazilu prošle godine otkazao je inovacijski samit s izraelskim univerzitetom, dok su univerziteti u Norveškoj, Belgiji i Španiji učinili isto. Ove godine Trinity College u Dublinu i Univerzitet u Amsterdamu pridružili su se bojkotu, Amsterdam je obustavio program razmjene studenata s Hebrejskim univerzitetom u okupiranom Kudsu.
Evropsko udruženje socijalnih antropologa objavilo je da neće sarađivati s izraelskim institucijama, te pozvalo članove da slijede taj primjer.
Stephanie Adam iz Palestinske kampanje za akademski i kulturni bojkot Izraela izjavila je da su izraelske akademske institucije saučesnici u “decenijama dugom režimu okupacije, aparthejda i sada genocida”, te da univerziteti imaju “moralnu i pravnu obavezu” da prekinu saradnju s izraelskim kolegama.
Podijeljena mišljenja u Evropi
U Velikoj Britaniji, Francuskoj i Njemačkoj mali broj institucija se odlučio na ovaj potez. Universities UK (UUK), krovna organizacija koja predstavlja 141 univerzitet širom Ujedinjenog Kraljevstva, saopćila jeda ne podržavaju bojkot, naglašavajući da bi on predstavljao “kršenje akademske slobode”. I Kraljevsko društvo izrazilo je protivljenje bojkotu.
Nobelovac i bivši predsjednik Kraljevskog društva, Venki Ramakrishnan, rekao je da ima podijeljene osjećaje: “S jedne strane, izraelski pristup Gazi je potpuno nesrazmjeran i nanio je ogromnu štetu civilima, uključujući djecu. S druge strane, mnogi izraelski akademici koje poznajem protive se Netanyahuovoj vladi i suosjećaju s Palestincima. Bojkot bi kaznio i one koji nisu odgovorni.”
Ilan Pappé: Akademci su dio sistema
Izraelski historičar i politolog Ilan Pappé odbacio je tvrdnje da većina izraelskih akademika podržava Palestince: “Da je to tačno, vidio bih ih među nekoliko stotina hrabrih Izraelaca koji protestuju protiv rata jer je genocid. Većina akademika ne odbija služiti u vojsci, oni pružaju obrazovanje tajnim službama, policiji i državnim agencijama koje svakodnevno tlače Palestince.”
Pappé je istakao da je bojkot “težak, ali nužan razgovor s izraelskim akademskim institucijama”, koji im jasno stavlja do znanja da snose odgovornost kao dio represivnog sistema.
Otpor i u Velikoj Britaniji
Britansko-palestinski hirurg i rektor Univerziteta u Glasgowu, Gassan Suejman Ebu-Sittah, rekao je da studenti i akademici u Velikoj Britaniji traže bojkot, ali da ih blokiraju upravna tijela univerziteta. Prema njegovim riječima, mnogi istraživači ipak donose lične odluke da ne sarađuju s izraelskim kolegama.
“Moralni užas zbog onoga što Izrael radi tjera akademike da prekidaju projekte s Izraelcima,” rekao je.
Pitanje je u kojoj mjeri bojkot utiče na izraelska istraživanja, ali eksperti upozoravaju da bi širenje pokreta moglo imati ozbiljne posljedice, posebno jer je izraelska ekonomija snažno oslonjena na nauku i tehnologiju.
Izrael je od 2021. dobio 875,9 miliona eura iz programa EU Horizon Europe. Iako je Evropska komisija u julu predložila djelimičnu suspenziju učešća Izraela, mjera zasad nije usvojena. Ipak, broj izraelskih dobitnika prestižnih EU grantova već opada s 30 istraživača 2024. godine na samo 10 u 2025.
Eksperti upozoravaju da bi nastavak bojkota i gubitak finansiranja mogao izazvati odlazak istraživača iz Izraela, posebno u medicini, što bi dodatno oslabilo zemlju.
Ebu-Sittah je zaključio: “Sama prijetnja akademskog bojkota dovoljna je da natjera izraelsku vladu da okonča ovaj genocid.”
IslamBosna.ba
