Američki akademik: Problem nije u postojanju Izraela, već u legitimnosti njegovog cionističkog sistema
IslamBosna.ba – Ian Lustick, profesor političkih nauka u penziji sa Univerziteta u Pennsylvaniji, objavio je analitički tekst u američkom časopisu Foreign Policy u kojem naglašava da rasprava o “pravu Izraela na postojanje” stoji na pogrešnim osnovama.
Prema njegovom tumačenju, država kao međunarodno priznati politički entitet ima pravo na postojanje, kao i sve druge zemlje. Međutim, suštinska dilema leži u cionističko-jevrejskom sistemu vlasti koji upravlja Izraelom od njegovog osnivanja, sistemu koji je institucionalizirao diskriminaciju prema Palestincima i Arapima, širio okupaciju i uspostavio unutrašnji i vanjski aparthejd.
Lustick precizira razliku između države (priznatog entiteta), sistema (pravnog okvira vlasti) i vlade (privremenih nosilaca funkcija). Države ostaju, dok se sistemi mijenjaju, podsjećajući na primjere nacističke Njemačke, fašističke Italije, carske Japana, aparthejdne Južne Afrike i Irana pod šahom. U svim tim slučajevima, pravo države na postojanje nije bilo osporeno, mijenjali su se samo režimi.
Za razliku od tih primjera, Izrael je od 1948. poznavao samo jedan oblik vlasti – cionistički sistem privilegija za Jevreje i isključivanje Palestinaca. Lustick podsjeća da su Palestinci unutar Izraela od osnivanja do 1966. živjeli pod vojnom upravom koja im je oduzela većinu zemljišta, a i nakon njenog ukidanja nastavile su se diskriminatorne politike.
Ratovi, aparthejd i Netanyahu
Po njegovoj ocjeni, izraelske vlade nisu uspjele ponuditi mirovno rješenje ni sa susjedima ni s Palestincima. Umjesto toga, nastavile su ratove, proširenja i represiju. Današnju agresiju u Gazi Lustick opisuje kao kombinaciju spasa za političku karijeru Benjamina Netanyahua, osvete bez svrhe i etničkog čišćenja.
Uz masovno stradanje djece, glad i napade na Iran i Siriju, Lustick postavlja pitanje ima li izraelski sistem moralni i politički legitimitet da opstane i da njegove vlade traže međunarodno poštovanje?
Autor smatra da bi promjena sistema mogla doći kroz vojni poraz, unutrašnju pobunu ili, što je vjerovatnije, dugotrajnu masovnu mobilizaciju praćenu međunarodnom izolacijom Izraela.
Podsjeća i da je ideja o “dvije države” bila iluzija kojom su se hranili i izraelski “liberalni cionisti” i međunarodna zajednica, ali da je ekspanzija naseljavanja i jačanje krajnje desnice pretvorilo taj koncept u “politički fatamorganu”.
IslamBosna.ba
