Okupacioni napad na zatvor Evin: Udaren simbol represije i saradnje Mossada sa režimom šaha Irana
IslamBosna.ba – Napad izraelske vojske na Teheran u ponedjeljak uključivao je više ciljeva, ali posebno se izdvaja gađanje ozloglašenog zatvora Evin, što se tumači kao pokušaj izazivanja unutrašnje destabilizacije Irana i slabljenja režima iznutra.
Među pogođenim lokacijama našli su se i štab “Sarullah” elitna jedinica Revolucionarne garde zadužena za sigurnost prijestolnice, te više objekata unutrašnje bezbjednosti i obavještajnih službi. No, udar na Evin, koji već decenijama služi kao zatvor za političke zatvorenike, ima duboku simboličku težinu.
Ove napade dodatno je kontekstualizirao izraelski ministar baštine Amihai Eliyahu, poznat po ekstremnim stavovima, koji je u izjavi za kanal i24 rekao da “Izrael sarađuje s iranskom opozicijom”, čime je implicirao da je operacija možda bila koordinisana ili informacijski potpomognuta iznutra.
Zatvor Evin: od represije šaha do kritika Islamske republike
Zatvor Evin osnovan je 1972. godine, za vrijeme vladavine Muhammeda Reze Pahlavija, šaha Irana. Upravljanje zatvorom tada je povjereno ozloglašenoj tajnoj policiji SAVAK, koju su pomogle da uspostave CIA i izraelski Mossad. Evin je sagrađen na padinama planine Elburz, na mjestu bivšeg imanja političara Zijaeddina Tabatabaija.
Zatvor je od početka služio za pritvaranje, ispitivanje i mučenje političkih protivnika režima šaha, uključujući ljevičare, liberale, članove “Mudžahida” i islamske učenjake. Mnogi su izgubili živote unutar njegovih zidova, neki pogubljeni, a drugi ubijeni pod torturom.
Nakon pobjede islamske revolucije 1979. i odlaska šaha, Evin je preuzeo novi režim i pretvorio ga u pritvorni centar za bivše funkcionere režima, a kasnije i za nove političke protivnike Islamske Republike. Međunarodne organizacije za ljudska prava godinama ukazuju na mučenja, zlostavljanja i nepravedna suđenja u ovom zatvoru.
Godine 2021., hakerska grupa je provalila u nadzorne sisteme zatvora i objavila video snimke na kojima se vidi fizičko zlostavljanje zatvorenika, što je izazvalo šok u javnosti. Šef zatvorske uprave Muhammed Mehdi Hadžmuhammedi tada je potvrdio autentičnost snimaka i priznao da su prikazane radnje “neprihvatljive”.
Zatvor Evin nije bio samo logistički cilj već i duboko simbolički udarac: riječ je o objektu koji utjelovljuje dugogodišnju represiju, i to iz oba politička razdoblja i šahovskog i postrevolucionarnog. Također je historijski povezan s izraelskom obavještajnom zajednicom, što dodatno pojačava poruku napada.
IslamBosna.ba
