Autor Tanjug | Objavljeno 21.10.2011. u 07:44
Jedna drevna kost sa zarivenom oštricom projektila uzdrmala je postojeću teoriju o tome ko su prvi ljudi koji su naselili američki kontinent.
Rebro mastodonta, praistorijske životinje nalik slonu, staro je 13.800 godina, što prethodi takozvanoj Klovis kulturi, za koju su mnogi arheolozi smatrali da predstavlja prve ljudske naseljenike na američkom tlu.
Klovisov model, po kojem su prvi ljudi došli na Američki kontinent preko kopnenog mosta iz Sibira pre oko 13.000 godina, već duže vrijeme je osporavan.
Serija arheoloških otkrića širom Sjedinjenih Američkih Država i sjevernog Meksika ukazuju na prisustvo ljudske aktivnosti mnogo ranije, možda čak pre 15.000 do 16.000 godina.
Arheološkoj zajednici je spomenuto rebro mastodonta poznato već više od 30 godina. Pripadalo je starom mužjaku koji je napadnut posebnom vrstom oružja.
Pronađeno je krajem 70-ih godina prošlog vijeka u nalazištu Manis, sjeverno od Sietla, u državi Vašington.
Premda su ga naučnici već tada ispravno datirali, pobornici Klovisovog modela osporavali su njegovu starost i interpretaciju.
U nastojanju da rasvjetli ovaj slučaj, prof Majkl Voters, antropolog sa teksaškog A&M univerziteta, pristupio je sa kolegama ponovnoj analizi kosti pomoću najsavremenije tehnologije.
“Ljepota atomskih akceleratora je u tome što je moguće datirati jako male primjerke i hemijski čiste uzorke”, naveo je on u izjavi za BBC, dodajući da je ovom metodom ustanovljeno da je kost stara 13.800 godina, što je 800 godina prije pojave Klovis kulture.
Kompjuterska tomografija, koja daje odlične trodimenzionalne rendgenske snimke predmeta, korištena je radi proučavanja zarivene oštrice u mastodontovo rebro. Snimak je pokazao da je vrh projektila bio namjerno izoštren. Vizualizacija oštrice omogućila je naučnicima da izračunaju njenu originalnu dužinu od oko 27 centimetara.
Analiza DNK ukazala je na jednu životnu ironiju – sama oštrica bila je napravljena od kosti mastodonta, što dokazuje da su ljudi koji su je napravili redovno lovili ili su svoje alatke pravili od kosti uginulih životinja.
Tajming ljudskog prisustva u Sjevernoj Americi je važan jer pridonosi debati o tome zašto je toliko velikih životinja s kraja posljednjeg Ledenog doba nestalo u ovom dijelu svijeta.
I to ne samo mastodonti, već i vuneni mamuti, mačke sabljastih zuba, džinovski lenjivci, kamile i teratorni (ptice grabljivice sa rasponom krila od četiri metra). Svi su oni nestali za kratko vrijeme prije nešto više od 12.700 godina.
Smatra se da su ubrzane klimatske promjene u Sjevernoj Americi odigrale ključnu ulogu u tome, kao i napredno kameno oružje koje su koristili Klovisovi lovci. Činjenica da su dublje u vremenu postojali ljudi sa efikasnim oružjem ukazuje na to da je uticaj lova na te životinje vjerovatno bio veći nego što se dosad vjerovalo.
“Očigledno je da su ljudi imali ulogu u njihovom nestanku, a kada se Klovisova tehnologija lova pojavila prije 13.000 godina, to je označilo njihov definitivni kraj. Jednostavno su ih potamanili”, kazao prof Voters.
(dnevniavazba)
